سرمایه گذاری و اهمیت آن برای استارتآپ ها و کسب وکارهای نوپا
از گذشته‌های بسیار دور، راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید مستلزم طی مراحل مشخص و به هم پیوسته‌ای، شامل پروراندن ایده اولیه، ارزیابی و اصلاح ایده، مطالعات بازار، عرضه محصول اولیه و در نهایت ورود همه‌جانبه به بازار بوده است که البته بسیاری فرآیندهای جانبی، از استخدام کارکنان مناسب و تیم‌سازی گرفته، تا جذب سرمایه نیز در این مسیر لازم‌الاجرا است. یکی از فاکتورهای کلیدی در موفقیت هر کسب‌وکار، دسترسی به سرمایه کافی جهت هزینه‌های اولیه راه‌اندازی کسب‌وکار و اداره امور پیش از عرضه نهایی محصول و رسیدن به سودآوری است. تأمین سرمایه برای تمامی کسب‌وکارهای خرد و کلان، اعم از یک مغازه خواروبار فروشی کوچک در یک منطقه حاشیه‌ای شهر گرفته تا یک شرکت بزرگ ساخت تجهیزات پیشرفته با گردش مالی میلیون‌ها دلار، بسیار مهم و کلیدی است و هر گونه غفلت در پیش‌بینی هزینه‌ها و عدم جذب سرمایه متناسب با هزینه‌ها، می‌تواند شکست کسب‌وکار را در پی داشته باشد.
هنگامی که صحبت از تأمین سرمایه برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار می‌شود، اغلب افراد به فکر بانک‌ها و دریافت وام می‌افتند. در کسب‌وکارهای سنتی، معمولاً ریسک و مخاطرات مربوطه متوجه صاحب ایده یا بنیان‌گذار آن است و سرمایه اولیه، از سوی خود وی و در صورت عدم وجود منابع مالی شخصی کافی، از طریق دریافت وام تأمین می‌شود. بانک‌ها صرفاً یک ارزیابی اولیه و فرمالیته از امکان‌پذیری و سودآوری ایده کسب‌وکار داشته و با اخذ وثایق و ضمانت‌های کافی، عملاً کاری با سرنوشت نهایی آن نخواهند داشت. همین عامل، موجب شده است تا بسیاری از کارآفرینان و فعالان اقتصادی، به دلایل مختلف، نظیر ناتوانی در ارائه ضمانت‌های درخواستی و نیز بروکراسی اداری حاکم بر فرآیند دریافت وام، نتوانند از این روش برای تأمین سرمایه خود استفاده نمایند.
بسیاری از دولت‌ها، با هدف هدایت سرمایه‌های کشور در تولید و اشتغال‌زایی، اقدام به تعریف پروژه‌های حمایتی از صاحبان ایده می‌نمایند؛ برای مثال، ایده طرح‌های زودبازده که چند سال پیش در ایران و با حمایت دولت جهت راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک و طرح‌های زودبازده اقتصادی انجام گرفت. البته باید توجه داشت که امروزه، فضای کسب‌وکار تحت تأثیر روند افزایشی نفوذ فناوری و تغییر ماهیت رقابت، کاملاً متحول شده است و ظهور مفاهیم جدیدی، همچون نوآوری، کارآفرینی و استارت‌آپ‌ها، ما را نیازمند راهکارهای نوین در تأمین سرمایه نموده است.
با توجه به نقش کلیدی استارت‌آپ‌های فناورانه در رشد و توسعه اقتصادی و حرکت به سوی اقتصاد دانشی و نیز جایگاه تأمین مالی و جذب سرمایه‌گذار در این کسب‌وکارهای نوپا، در یک مجموعه از مقالات، سعی خواهد شد تا مروری اجمالی بر روش‌های متنوع جذب سرمایه در استارت‌آپ‌ها داشته باشیم. در اولین قسمت از مجموعه مذکور، به تبیین نقش سرمایه‌گذاری و اهمیت آن در موفقیت استارت‌آپ‌ها پرداخته و روش‌های اصلی تأمین مالی را معرفی خواهیم کرد.
اهمیت تأمین مالی برای استارت‌آپ‌ها
استارتآپ ها معمولاً فعالیت خود را با یک طرح یا ایده نوآورانه اولیه آغاز می‌نمایند. در مسیر پیاده‌سازی و اجرایی نمودن ایده که در نهایت به تجاری‌سازی و عرضه محصول نهایی به بازار ختم خواهد شد، مجموعه‌ای از اقدامات و فعالیت‌ها انجام می‌گیرد. انگیزه، هیجان ناشی از نوآوری‌های معمولاً رادیکال، فعالیت‌های تحقیق و توسعه‌ای، کارکنان و مدیران خلاق و از همه مهم‌تر، دست و پنجه نرم کردن با محدودیت‌های مالی فراوان، از ویژگی‌های مشترک بسیاری از استارت‌آپ‌های مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته به شمار می‌آید.
اگرچه امیدواری به آینده روشن، برنامه‌ریزی، الهام گرفتن از دیگر کارآفرینان موفق و البته صرفه‌جویی در هزینه‌ها، از جمله ملزومات اصلی استارت‌آپ‌ها به‌حساب می‌آیند، با این حال، تأمین منابع مالی مورد نیاز هم از جایگاهی خاص برخوردار است. این امر، به‌ویژه با هزینه‌های قابل توجه فرآیند تحقیق و توسعه و ریسک عدم موفقیت در تجاری‌سازی نوآوری، موجب می‌شود تا بنیان‌گذاران و تیم‌های استارت‌آپی، از همان ابتدای راه‌اندازی شرکت به فکر جذب سرمایه‌های لازم باشند.
یکی از موانع و چالش‌های پیش روی فناوران و کارآفرینان استارت‌آپی در زمینه جذب سرمایه، افشاء نشدن ایده‌ها و دارایی‌های فکری است که موجب شده است، استقبال از سرمایه‌گذاران تا حدی کمرنگ شود. با این حال، فعالان استارت‌آپی باید به این نکته توجه داشته باشند که اگرچه در گام‌های نخست راه‌اندازی شرکت و توسعه فناوری، برای تأمین نیازهای مالی می‌توان بر سرمایه‌های خانوادگی و شخصی تکیه نمود، اما این رویه تا پایان فرآیند تجاری‌سازی نمی‌تواند ادامه داشته باشد. از سوی دیگر، کسب‌وکارهای نوپا از ریسک زیادی برخوردار بوده و درصد بسیار زیادی از آن‌ها در تجاری‌سازی ایده‌های خود ناموفق هستند که همین عامل، عدم اعتماد سرمایه‌گذاران برای ارائه منابع مالی به استارت‌آپ‌ها را در پی دارد.
تا به اینجا، مشخص شد که موفقیت در اکوسیستم نوآوری و تجاری‌سازی محصول نهایی که همراه با ایجاد ارزش افزوده خواهد بود، برای جذب سرمایه و تأمین مالی نیازمند یک بستر کارآفرینانه و روشمند است. همچنین روش‌های سنتی سرمایه‌گذاری، به دلیل ریسک قابل توجه حوزه‌های فناورانه، پاسخگوی نیازهای مالی استارت‌آپ‌ها نخواهد بود. پرسش این است، که چه باید کرد؟
ریسک، بازده، میزان سرمایه‌گذاری و افق زمانی سرمایه‌گذاری، چهار عامل اصلی و تعیین کننده برای تصمیم‌گیری پیرامون سرمایه‌گذاری است که به دلیل عدم وجود تصویری شفاف در هیچ یک از فاکتورهای یاد شده، استارت‌آپ‌ها کاری دشوار برای اقناع سرمایه‌گذار، در مسیر تأمین مالی خود دارند. برای رفع چالش‌ها و تسهیل فرآیند جذب سرمایه در کسب‌وکارهای نوآورانه، می‌بایست دو جنبه کلیدی را در نظر داشت. اول این‌که روش‌های سنتی، از کارایی چندانی برخوردار نیستند و می‌بایست سازوکار نوینی برای تأمین مالی استارت‌آپ‌ها اندیشید. دوم این‌که نسبت به دوره عمر استارت‌آپ‌ها، دقت وافر صورت گیرد. هر استارتآپ، از ابتدای طرح ایده و آغاز به کار، تا زمانی که بتواند محصول یا فناوری خود را به بازار عرضه نموده و خود را به عنوان شرکتی بالغ معرفی نماید، مراحل و دوره‌های مختلفی را طی می‌نماید و بدیهی است که در هر دوره، نیازها و اقتضائات متفاوتی خواهد داشت. از منظر سرمایه‌گذاری نیز دوره عمر استارتآپ می‌بایست مدنظر قرار گیرد، چرا که جذب سرمایه بیش از نیاز و بدون توجه به ویژگی‌های چرخه عمر شرکت، به همان میزان به موفقیت آن ضربه می‌زند که عدم وجود منابع مالی ممکن است به شکست ایده بیانجامد.
روش‌های متنوعی برای جذب سرمایه مورد نیاز یک استارتآپ وجود دارد که از آن میان، می‌توان به سرمایه شخصی، استفاده از سرمایه‌های دوستان و خانواده، فرشتگان کسب‌وکار، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر و سرمایه‌گذاری جمعی اشاره نمود. با در نظر گرفتن اثر دوره عمر بر روش تأمین سرمایه و تغییر و تحولات اخیر اکوسیستم‌های نوآوری در زمینه تأمین مالی استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا، در ادامه سعی خواهد شد تا مروری اجمالی بر روش‌های تأمین مالی استارت‌آپ‌ها مبتنی بر دوره عمر آن‌ها داشته باشیم.
منبع:
http://nanomatch.ir/article/970414/